İnsan haqqında söz demək məsuliyyətiHər bir insan haqqında yazmaq asandır. Amma xalqına xidmət edən, həyatını başqaları üçün işığa çevirən şəxslər haqqında söz demək çətindir. Çünki onların ömrü təkcə özlərinə aid deyil, bütöv bir cəmiyyətin mənəvi yaddaşına yazılır. Əbülfət İsmayılovun ömrü də məhz belə ömürlərdəndir – səsi, musiqisi, sadəliyi ilə insanlara yol göstərən, qayğısı ilə ürəklərə toxunan bir ömür.
Şirvanın sakit küçələrində böyüyən bir uşaq təsəvvür edin. Uşaqlıqda səsi həmişə bir nəğmə ilə səsləşən, əlinə düşən hər əşyanı musiqi aləti kimi dəyərləndirən. Əbülfət müəllim də belə böyümüşdü – musiqiyə uşaqlıqdan vurğun, amma sadəliyindən də bir addım geri çəkilməyən. Onu tanıyan yaşlı qonşular hələ də danışır:
– Əbülfət heç vaxt sakit dayanmazdı. Əlinə taxta parçası düşsə, onu zərb aləti edərdi, dəmir qapaq tapsa, orkestr kimi çalardı. Sanki o uşaqlığın içində gələcək müəllimin səsi eşidilirdi.
Bu uşaqlıq sevgisi illər ötdükcə peşəyə çevrildi. Təhsil illəri, musiqi ilə yoğrulan gənclik, ilk müəllimlik addımları… hər biri bugünkü Əbülfət İsmayılovu formalaşdırdı.
Uşaq musiqi məktəbi – bəlkə də fikiləşəndə adama kiçik bir təhsil müəssisəsi kimi görünür. Amma əslində, hər bir belə məktəb bir şəhərin ruhudur. Burada yetişən hər bir uşaq sabah musiqini həyatın müxtəlif sahələrinə daşıyır: bəzisi səhnəyə çıxır, bəzisi müəllim olur, bəzisi isə sadəcə insan kimi daha saf, daha zərif böyüyür.
Əbülfət müəllimin rəhbərliyi dövründə bu məktəb təkcə dərs deyil, həm də mənəvi ocaq olub. Şagirdlər deyirlər:
– Əbülfət müəllim sinfə girəndə biz sadəcə dərs gözləmirik. O, hər dəfə bizə həyatın özündən dərs keçir. Bizə deyir ki, “notların arasında həyatın ritmi var. Musiqini öyrənin ki, həyatın çətinliklərini də ritmlə aşasınız”.
Beləcə, məktəb bir musiqi mərkəzi olmaqla yanaşı, həm də həyat məktəbinə çevrilib.
Əbülfət müəllimi tanıyanların hamısı bir ağızdan deyir: onun böyüklüyü vəzifəsində yox, sadəliyindədir.
Bir gün məktəbin binasında istilik sistemi işləmirdi. Soyuq qış günlərində uşaqlar titrəyirdi. O vaxt Əbülfət müəllim gözətci ilə birlikdə sinif otaqlarındakı qızdırıcı sistemi özü təmir etmişdi. Heç kimin xəbəri olmadan, gecəyarısı məktəbə gəlib bu işi görmüşdülər ki, səhər uşaqlar soyuqdan donmasın.
Kollektiv üzvlərindən biri xatırlayır:
– Səhər məktəbə gələndə görürdük ki, otaqlar istidir, xarab olmuş sistem təmir olunub. Sonradan bildik ki, direktor özü gəlib bu işi görüb. Heç vaxt “mən rəhbərəm” demir, “mən insanam” deyir.
Sadəliyin böyüklüyü də elə budur.
Əbülfət İsmayılovun həyat fəlsəfəsi bir cümləyə sığır: dövlətinə və xalqına sədaqət.
Onun yaxın dostlarından biri danışır:
– Bir gün Əbülfət müəllimlə söhbət edirdik. Mən dedim, “Əbülfət müəllim, niyə özünüzü bu qədər əziyyətə salırsınız, axı siz direktorunuz, istəsəniz rahat oturub işlərinizi görə bilərsiniz”. O isə gülümsəyib dedi: “Mənim rahatlığım xalqımın rahatlığındadır. Əgər bir uşaq soyuq sinifdə dərs oxuyursa, mən necə rahat ola bilərəm?”
Bu sadə cavab onun dövlətə, xalqa olan münasibətini ifadə edir. Onun əqidəsi dəyişməzdir: dövlət varsa, xalq varsa, həyat da mənalıdır.
Əbülfət müəllim haqqında danışan hər kəsin xatirəsində bir isti iz qalır. Bir şagird deyir:
– Mənim ailəmin maddi vəziyyəti çox çətin idi. Musiqi aləti almaq imkansız görünürdü. Əbülfət müəllim biləndə ki, mən həqiqətən musiqiyə həvəsləyəm, öz hesabına mənə alət aldı. O gün mən anladım ki, müəllim sadəcə öyrədən deyil, həm də ata kimidir.
Başqa bir müəllim yoldaşı isə belə xatırlayır:
– Məktəbdə yeni layihə hazırlayırdıq. Əbülfət müəllim bütün işlərin mərkəzində idi. Amma ən çox diqqətimi çəkən o oldu ki, heç vaxt “mən” demədi, həmişə “biz” dedi.
Sadə, qayğıkeş olmaqla yanaşı, Əbülfət müəllim həm də prinsipialdır. Onun rəhbərlik üslubunda heç vaxt qeyri-ciddilik olmayıb. Ədalət və nizam-intizam – onun idarəçiliyinin əsas qaydasıdır.
Bir əməkdaş belə deyir:
– Əbülfət müəllim heç kimin haqqını tapdalamaz. Əksinə, hər kəsin haqqını qoruyar. Amma ədalətə qarşı gələnə də güzəşt etməz. Onun bu qətiyyəti bizi də həmişə məsuliyyətli edib.
Əbülfət müəllim üçün musiqi sadəcə incəsənət deyil, həm də insan tərbiyəsidir. O, musiqini insanların qəlbinə insanlıq aşılamaq üçün bir vasitə kimi görür.
Onun dilindən tez-tez eşidilən bir cümlə var:
– Musiqi olmayan ürək, sanki susuz torpaq kimidir. Musiqi ilə sulanmasa, quraqlıq onu məhv edər.
Buna görə də o, şagirdlərinə təkcə notları yox, həm də insanlığı öyrədir.
Əbülfət İsmayılovun ömrü bir səlnamədir. Bu səlnamədə musiqi də var, sadəlik də, fədakarlıq da, dövlətə bağlılıq da. Bu ömrün hər günü başqalarına xidmətlə ölçülür.
Belə insanlar haqqında söz demək həm çətindir, həm də asan. Çətindir, çünki onların böyüklüyünü bütünlüklə ifadə etmək mümkün deyil. Asandır, çünki onların ömrü özü bir yazıdır, özü bir şeirdir.
Əbülfət müəllimin ömrü davam edir. O ömür davam etdikcə, yeni şagirdlər yetişəcək, yeni musiqilər yaranacaq. Amma ən əsası – onun insanlıq səsi heç vaxt susmayacaq.